Lex specialis ilkesi nedir?
Lex specialis doktrini aynı zamanda generalia specialibus non derogant (‘general, özel olandan derogant olmaz’) olarak da bilinir ve iki yasanın aynı olgular kümesini yönettiği durumlarda, belirli bir konuyu yöneten bir yasanın (lex specialis), yalnızca genel konuları yöneten bir yasaya (lex generalis) göre öncelikli olduğunu belirtir. Lex specialis doktrini aynı zamanda generalia specialibus non derogant (‘general, özel olandan derogant olmaz’) olarak da bilinir ve iki yasanın aynı olgular kümesini yönettiği durumlarda, belirli bir konuyu yöneten bir yasanın (lex specialis), yalnızca genel konuları yöneten bir yasaya (lex generalis) göre öncelikli olduğunu belirtir. Bu, önceliğe sahip olduğunu gösterir.
Lex posterior ne demek?
Lex specialis ilkesine göre, özel hukuk genel hukukun yerini alır: Lex specialis derogat legi generali. Buna karşın, lex posterior ilkesi, sonraki hukukun önceki hukukun yerini aldığını belirtir: Lex posterior derogat legi priori. Bu ilkeler yalnızca özel hukuk için değil, aynı zamanda kamu hukuku için de geçerlidir.
Kanunların çatışması hangi ilkeler temelinde çözümlenir?
Ancak bu durumda farklı kurallar birbirleriyle bağdaşmayabilir. Bu durum, yasal düzenlemeler arasında bir çatışma olarak kendini gösterir. Çatışma, üstün hukuk ilkesi, müteakip hukuk ilkesi ve özel hukuk ilkesi gibi yöntemler uygulanarak çözülür.
Sonraki kanun önceki kanunları ilga eder ne demek?
Kanun koyucu, sonraki düzenlemesinde önceki düzenlemenin hükümlerini değiştirdiğini açıkça belirtmişse sorun çıkmaz; ancak sonraki düzenlemede aynı husus farklı şekilde düzenlenir ve yürürlükten kaldırma açıkça belirtilmemişse zımni yürürlükten kaldırma sorunu ortaya çıkar.
Jus Cogens ilkesi nedir?
Bu tanıma göre jus cogens kuralları üç özelliğe sahiptir: Bunlar; uluslararası hukukun genel bir kuralı olup, üstün niteliktedir; uluslararası devletler topluluğu tarafından bir bütün olarak kabul edilir ve bundan sapma mümkün değildir; ve ancak aynı nitelikteki başka bir kuralla değiştirilebilir.
Özel hüküm varken genel hüküm uygulanır mı?
SONUÇ OLARAK; Özel bir hükmün bulunduğu hususlarda genel hüküm uygulanmaz; Özel hüküm, genel hükme üstün gelir. Dolayısıyla, genel hüküm (lex generalis) ile özel hüküm (lex specialis) çatıştığında, özel hüküm üstün gelir; Genel hüküm, o alan için ihmal edilir.
Lex perfecta ne demek?
BUCKLAND, Main, s. 223; Kaser’e göre Lex Voconia bir leges perfectae (tam hukuk) olduğundan, bu kanunun getirdiği yasağı ihlal eden işlemler geçersiz sayılırdı.
Lex ne demek hukuk?
Teknik olarak lex “hukuk” anlamına gelir.
Dura lex sed lex ne demek?
Latince “Dura Lex, Sed Lex” ifadesi bizim mühendis dünyamızdan biraz uzak olsa da, avukatlar için vazgeçilmez bir unsurdur. “Yasa katıdır, ama yasa yasadır.” Bir eşdeğeri vardır.
Tüzük mü üstün yönetmelik mi?
Hukuk normları arasında belirli bir hiyerarşi vardır ve bu hiyerarşinin alt seviyesindeki bir norm üst seviyesindeki normla çelişemez. Sıralama şu şekildedir: Anayasa – Kanun – Kanun Hükmünde Kararname – Tüzük – Yönetmelik – Yönerge/Genelge ve diğer yazılı talimatlar.
Secundum constitutionem ne demek?
Bu anlamda kanunun secundum constitutionem (anayasaya tabi) olması gerekmez20. Yasama erkinin birincil niteliğine karşılık, yürütme erki türetilmiş bir niteliğe sahiptir.
Kanun mu üstün anayasa mı?
Kanun, tüzükten üstündür; çünkü kanun Meclis tarafından, tüzük ise Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılır. Anayasa, kanundan üstündür; çünkü kanun Meclis’in basit çoğunluğuyla çıkarılmış ve anayasa kurucu iktidar tarafından çıkarılmıştır ve yalnızca alt kurucu iktidar, yani Meclisin nitelikli üçte iki çoğunluğu onu değiştirebilir.
Lex superior ilkesi nedir?
Normlar hiyerarşisinden türetilen bir ilkedir. Hiyerarşisi olan iki norm arasında bir çatışma varsa, yukarıdaki yasa geçerlidir. İki kural normlar hiyerarşisinin aynı seviyesindeyse ve birbirleriyle çelişiyorsa, bir sonraki tarihte kabul edilen kural geçerli olacaktır.
Lex posterior ilkesi nedir?
Lex specialis ilkesine göre, özel hukuk genel hukukun yerini alır: Lex specialis derogat legi generali. Buna karşılık, lex posterior ilkesi, sonraki hukukun önceki hukuku dışlaması gerektiğini öngörür: Lex posterior derogat legi priori. Bu ilkeler yalnızca özel hukuk alanında değil, aynı zamanda kamu hukuku alanında da geçerlidir.
Evleviyet ilkesi nedir?
Eveveviyet öncelik anlamına gelir. Bu kural mantıksal olarak tümevarım ve tümdengelim yöntemlerine benzer. Genel bir kural olarak, daha az önemli bir duruma uygulanan bir kural daha önemli bir duruma da uygulanmalıdır.
Hukuk kurallarının geriye yürümezliği ilkesi nedir?
Sonradan çıkarılan kanun, kural olarak, yürürlüğe girdiği tarihten önceki olay ve durumlara uygulanmaz.” Yeni çıkarılan kanunlar için benimsenen geriye yürüme yasağı ilkesi, idari hukuk alanında da “idari işlemlerin geriye yürüme yasağı” ilkesi olarak kabul edilmektedir.
Hukukta genişletici yorum nedir?
Genişletici yorum, kanundaki bir ifadenin anlamının, kanun koyucunun amaçladığı anlamdan daha dar olduğu durumlarda yapılan yorumdur. İki durumda gerçekleşebilir. “Kanun metninin taslağı, kanun koyucunun iradesine ne içerik ne de içerik açısından uymamalıdır.”25.04.2022
Evleviyet ilkesi nedir?
Eveveviyet öncelik anlamına gelir. Bu kural mantıksal olarak tümevarım ve tümdengelim yöntemlerine benzer. Genel bir kural olarak, daha az önemli bir duruma uygulanan bir kural daha önemli bir duruma da uygulanmalıdır.
Özel hukukun ilkeleri nelerdir?
Özel hukuk ilişkisinin ortaya çıkması için tarafların karşılıklı bir anlaşmaya varmaları gerekir. Özel hukukta, taraflar iradelerini başkalarına dayatamazlar. Özel hukukta, tarafların özgür iradesi ve eşitliği ilkesi geçerlidir. Özel hukukta, herkes kendi iddialarını ispatlamak zorundadır.